Gradówka na oku

Pojawienie się zgrubienia lub niewielkiego guzka na powiece może być objawem gradówki oka. Ta stosunkowo częsta przypadłość z dziedziny okulistyki, dotycząca zarówno dorosłych, jak i dzieci, ma podłoże bakteryjne, dlatego nie wolno jej bagatelizować. Czym charakteryzuje się gradówka na oku? Jak leczyć dolegliwość i czy można jej zapobiec?

 

Co to jest gradówka na oku?

 

Gradówka to zgrubienie na powiece wywołane przewlekłym stanem zapalnym w obrębie gruczołów Meiboma, doprowadzającym do ich zatkania.

 

Jak wygląda gradówka na oku?

 

Gradówka na oku to twarda kulka pojawiająca się na górnej lub dolnej powiece powyżej linii rzęs. Kolor gradówki (czerwono-żółty) zależy od proporcji ropno-krwistej masy wewnątrz zmiany. Zazwyczaj gradówka ma niewielkie rozmiary i wywołuje lekkie podrażnienie oka, zdarza się jednak, że osiąga średnicę 8 mm i może ograniczać pole widzenia.

 

Jak powstaje gradówka i kto jest najbardziej narażony?

 

Bezpośrednią przyczyną powstania dolegliwości jest zatkanie ujścia gruczołów Meiboma, które odpowiadają za wydzielanie substancji odpowiedzialnej za utrzymanie właściwego natłuszczenia brzegów powiek. Do nieprawidłowości doprowadza zazwyczaj zakażenie bytującymi na skórze bakteriami gronkowca.

 

Czytaj także: Operacja zaćmy

 

Czynnikiem zwiększającym ryzyko pojawienia się gradówki jest zbyt rzadkie mruganie wpływające na niewystarczające nawilżenie. Przesuszenie gałki ocznej wywołuje swędzenie i przyczynia się do częstego pocierania oczu, a tym samym stwarza okazję do zainfekowania gruczołów Meiboma.

 

Na wystąpienie gradówki oka narażone są również osoby chorujące na łojotokowe zapalenie skóry oraz trądzik różowaty.

 

Czy gradówka jest zakaźna i niebezpieczna?

 

Gradówka jest chorobą wywołaną przez infekcję bakteryjną (w 90 proc. odpowiedzialny jest za nią gronkowiec). Ryzyko przeniesienia bakterii odpowiedzialnych za rozwój choroby jest realne. Dlatego należy przestrzegać zasad higieny, nie używać wspólnych ręczników, kosmetyków do oczu (w tym kredek i tuszy do rzęs).

 

Gradówka na oku może być niebezpieczna tylko wtedy, jeśli zostanie zbagatelizowana i doprowadzi do wystąpienia powikłań. Dlatego należy zadbać o odpowiednie leczenie specjalistyczne.

 

Czym różni się gradówka od jęczmienia?

 

Zarówno gradówka, jak i jęczmień mają formę krostki pojawiającej się na powiece, powodują dyskomfort i zaczerwienienie. Między schorzeniami dostrzegalne są jednak również wyraźne różnice.

 

Jęczmień określany jest ostrą infekcją gruczołów i powoduje silne dolegliwości bólowe. Natomiast gradówka na oku ma charakter przewlekły i zazwyczaj nie jest bolesna lub ból jest niewielki.

 

Niewyleczony jęczmień może doprowadzić do powstania gradówki.

 

Gradówka u dziecka

 

Gradówka może wystąpić u osób w każdym wieku, dlatego nie dziwi jej pojawienie się u dzieci, które mniej od dorosłych dbają o higienę. Dzieci, którym coś wpadnie do oka (np. piasek), nie zwracają uwagi na czystość rąk i pocierają nimi oczy, a to stwarza odpowiednie warunki do zainfekowania gruczołów Meiboma.

 

W przypadku dzieci, szczególnie tych najmłodszych, pojawienie się gradówki na oku zawsze powinno być skonsultowane z lekarzem, ponieważ są bardziej wrażliwe na wystąpienie ewentualnych konsekwencji.

 

W oczekiwaniu na wizytę można próbować domowych sposobów na gradówkę (kompresy, masaże). Zabiegi można stosować również profilaktycznie u dzieci, które w przeszłości cierpiały już z powodu przypadłości. U małych pacjentów z gradówką w wywiadzie zalecane jest codzienne przemywanie oczu wacikiem namoczonym w przegotowanej wodzie.

 

Gradówka oka — diagnostyka i leczenie

 

Pojawienie się charakterystycznego objawu gradówki, czyli niebolesnego zgrubienia na powiece, nie jest wskazaniem do natychmiastowej konsultacji z lekarzem, jednak niewątpliwie wymaga obserwacji zmiany.

Inne objawy gradówki:

• zaczerwienienie;
• obrzęk;
• podrażnienie gałki ocznej.

 

Jeśli objawy trwają powyżej dwóch tygodni lub towarzyszy im ból i/albo zaburzenia widzenia, należy udać się do gabinetu okulistycznego.

 

Diagnostyka gradówki oka

 

Lekarz dokonuje rozpoznania gradówki na podstawie dokładnego wywiadu medycznego oraz badaniu oka w lampie szczelinowej. Badanie pozwala nie tylko na dokładne obejrzenie zmiany na powiece, ale również na ocenę ewentualnych podrażnień gałki ocznej lub stanu zapalnego w obrębie oczodołu.

 

Zdiagnozowania gradówki jest stosunkowo łatwe i nie wymaga przeprowadzania dodatkowych badań.

 

Gradówka na oku — jak leczyć dolegliwość?

 

W większości przypadków gradówka oka wymaga podawania kropli z antybiotykiem lub steroidami. Na rynku dostępne są również maści z antybiotykiem, które nakłada się na brzeg powieki.

 

Jeśli pomimo stosowania leczenia gradówka nie znika, a dodatkowo pojawia się ból lub problemy z widzeniem, może być konieczne wykonanie niewielkiego zabiegu chirurgicznego przeprowadzanego w znieczuleniu miejscowym. Przy niedużych zmianach usuwa się tylko zalegającą wydzielinę. Usuwanie większych jest nieco bardziej skomplikowane. Oczyszczenia powieki dokonuje się po jej odwróceniu i wykonaniu niewielkiego nacięcia. Ranka jest odpowiednio zabezpieczana i powoduje niewielki dyskomfort przez kilka dni.

 

Niekiedy gradówka oka znika samoistnie bez jakiejkolwiek ingerencji okulistycznej. Zabiegi chirurgiczne stosowane są rzadko i tylko w wyjątkowych przypadkach.

 

Domowe sposoby leczenia gradówki oka

 

Przy pojawieniu się niewielkiej zmiany na oku można wypróbować domowe sposoby na gradówkę.

 

Można wśród nich wyróżnić:

• ciepły kompres na oczy nakładany na 10 min od 2 do 4 razy na dobę. Kompres może być wykonany z rumianku, zielonej herbaty, zaparzonej świeżej pietruszki lub czystej wody;
• masaż powieki skutkujący odetkaniem gruczołu.

 

W trakcie wykonywania zabiegów należy przestrzegać zasad higieny i nie naciskać gradówki.

 

Nie należy samodzielnie próbować usuwać zmiany poprzez wyciskanie lub nakłucie, ponieważ może doprowadzić to do poważnych konsekwencji.

 

Jeśli domowe sposoby nie przynoszą rezultatów, gradówka na oku nie znika, a wręcz rośnie, powoduje dyskomfort lub zaburzenia widzenia, należy skorzystać z pomocy specjalisty.

 

Gradówka oka — powikłania

 

Pomimo niewielkich rozmiarów nieleczona gradówka może być niebezpieczna i wywoływać poważne konsekwencje. Można wśród nich wyróżnić astygmatyzm i zaburzenia widzenia.

 

Wszelkie zmiany na powiekach należy dokładnie obserwować, a w przypadku ich powiększania się, pojawienia się guzka, bólu lub obrzęku zalecana jest wizyta w gabinecie okulistycznym.

 

Pacjenci ze skłonnościami, u których gradówka ma charakter nawracający, powinni mieć przeprowadzoną szczegółową diagnostykę. Konieczne jest wykluczenie poważniejszych, ogólnych przyczyn powracającej gradówki oka.

 

Tylko poznanie przyczyny dolegliwości umożliwia podjęcie skutecznego leczenia.

 

Jak zapobiegać pojawieniu się gradówki na oku?

 

Najważniejszą zasadą zmniejszającą ryzyko pojawienia się gradówki jest dbanie o higienę oka.

 

Pacjenci używający soczewek kontaktowych powinni pamiętać o ich terminowej wymianie, czyszczeniu, pielęgnacji oraz dokładnym myciu rąk przed zakładaniem lub zdejmowaniem soczewek.

 

Nie należy zapominać o demakijażu oczu.

 

Osoby z grupy ryzyka (np. chorujące na łojotokowe zapalenie skóry) mogą przemywać brzegi powiek wacikiem zwilżonym ciepłą wodą i profilaktycznie wykonywać masaż oraz stosować ciepłe kompresy.

 

Przy problemach z suchością oczu zalecana jest konsultacja z lekarzem lub farmaceutą dotycząca możliwości stosowania kropli nawilżających.

2022-10-31