Soczewki fakijne

Soczewki fakijne, znane również jako wewnątrzgałkowe soczewki implantowane (ICL – Implantable Collamer Lens), to zaawansowana metoda korekcji wad refrakcji, takich jak krótkowzroczność, nadwzroczność oraz astygmatyzm. W odróżnieniu od klasycznych soczewek kontaktowych, soczewki fakijne nie są noszone na powierzchni oka, lecz chirurgicznie wszczepiane do jego wnętrza – między rogówkę a naturalną soczewkę lub za tęczówkę, w zależności od rodzaju implantu.

Czym są soczewki fakijne i jak działają?

Ich głównym zadaniem jest poprawa ostrości widzenia poprzez modyfikację mocy optycznej oka. Konstrukcja tych soczewek oparta jest na biokompatybilnych materiałach, takich jak kolamer – połączenie kolagenu i polimerów, które nie wywołują reakcji immunologicznej ani podrażnień. Soczewka współdziała z naturalnym układem optycznym oka, nie zmieniając jego anatomii, co czyni ją rozwiązaniem odwracalnym – w razie potrzeby można ją usunąć.

Dzięki tej technologii możliwe jest uzyskanie bardzo dobrych efektów u pacjentów, którzy nie kwalifikują się do laserowej korekcji wzroku, np. z powodu cienkiej rogówki lub wysokiej wady refrakcji. Soczewki fakijne zapewniają stabilne i przewidywalne rezultaty, a ich wszczepienie to zabieg krótki, mało inwazyjny i przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym.

Rodzaje soczewek fakijnych: przedniokomorowe i tylnokomorowe

Soczewki fakijne dzielą się na dwa główne typy w zależności od ich umiejscowienia w strukturze oka: soczewki przedniokomorowe oraz soczewki tylnokomorowe. Każdy z tych wariantów znajduje zastosowanie u różnych grup pacjentów, w zależności od budowy anatomicznej oka i rodzaju wady refrakcji.

Soczewki przedniokomorowe są implantowane w przedniej komorze oka, pomiędzy rogówką a tęczówką. Ich konstrukcja często opiera się na tzw. mocowaniu irydennym, czyli zakotwiczeniu w tęczówce. Ten typ soczewek jest stosowany rzadziej ze względu na większe ryzyko powikłań, takich jak zmniejszenie liczby komórek śródbłonka rogówki czy wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego. Wymagają one precyzyjnej oceny przestrzeni w przedniej komorze i są stosowane głównie w przypadkach, gdzie tylnokomorowe rozwiązania są przeciwwskazane.

Soczewki tylnokomorowe umieszczane są natomiast za tęczówką, a przed naturalną soczewką oka. Ich konstrukcja pozwala na bardziej naturalne odwzorowanie szlaku świetlnego w oku, co skutkuje lepszą jakością widzenia i niższym ryzykiem powikłań. To właśnie ten typ jest obecnie najczęściej stosowany w nowoczesnych klinikach okulistycznych, zwłaszcza w przypadku soczewek ICL (Implantable Collamer Lens). Ich montaż nie narusza anatomicznej integralności oka, a samo wszczepienie jest w pełni odwracalne.

Dobór rodzaju soczewki fakijnej uzależniony jest od szczegółowej diagnostyki przeprowadzanej przez okulistę i wymaga zaawansowanego badania parametrów oka, takich jak głębokość komory przedniej, średnica źrenicy oraz grubość rogówki.

Dla kogo przeznaczone są soczewki fakijne?
Wskazania i przeciwwskazania

Soczewki fakijne stanowią idealne rozwiązanie dla osób, które nie kwalifikują się do laserowej korekcji wzroku z uwagi na anatomiczne ograniczenia lub bardzo wysokie wady refrakcji. Najczęściej są one rekomendowane pacjentom w wieku od 21 do 55 lat, u których proces wzrostu gałki ocznej został zakończony, a wada wzroku jest stabilna od co najmniej roku.

Główne wskazania do wszczepienia soczewek fakijnych obejmują:

Wysoką krótkowzroczność (do -18 dioptrii), nadwzroczność (do +10 D) oraz astygmatyzm (do 6 D), których nie da się bezpiecznie skorygować metodą laserową.
Zbyt cienką rogówkę, uniemożliwiającą wykonanie zabiegów takich jak LASIK czy PRK.
Preferencję pacjenta – osoby, które chcą uniknąć trwałych zmian w strukturze oka.
Alergię lub nietolerancję na soczewki kontaktowe, które nie sprawdzają się w dłuższym użytkowaniu.

Przeciwwskazania do wszczepienia soczewek fakijnych obejmują m.in.:

Wiek poniżej 20 lat, ze względu na niestabilność refrakcji w młodym wieku.
Zaburzenia anatomiczne oka, takie jak zbyt płytka komora przednia, która uniemożliwia bezpieczne umieszczenie implantu.
Zaawansowana jaskra, choroby siatkówki lub rogówki oraz wszelkie infekcje okulistyczne w okresie kwalifikacji.
Ciąża i karmienie piersią, ponieważ w tym czasie mogą występować zmiany w parametrach refrakcyjnych oka.

Każdy przypadek oceniany jest indywidualnie podczas kompleksowej diagnostyki okulistycznej, która obejmuje pomiar głębokości komory przedniej, gęstości komórek śródbłonka, ciśnienia wewnątrzgałkowego i inne zaawansowane testy. Ostateczna kwalifikacja do zabiegu zależy od oceny ryzyka oraz przewidywanych korzyści.

Przebieg zabiegu wszczepienia soczewki fakijnej krok po kroku

Zabieg wszczepienia soczewki fakijnej to procedura mikrochirurgiczna wykonywana w trybie ambulatoryjnym, która trwa zazwyczaj od 20 do 30 minut. Dzięki zastosowaniu znieczulenia miejscowego – najczęściej w postaci kropli do oka – pacjent przez cały czas pozostaje przytomny, ale nie odczuwa bólu.

Krok 1: Przygotowanie przedzabiegowe

Przed przystąpieniem do zabiegu pacjent przechodzi szczegółową kwalifikację, która obejmuje szereg badań okulistycznych: topografię rogówki, pomiar głębokości komory przedniej, ocenę gęstości komórek śródbłonka i szerokość źrenicy. Dzień przed operacją należy unikać stosowania makijażu, a lekarz może zalecić przyjmowanie kropli z antybiotykiem.

Krok 2: Implantacja soczewki

Po zaaplikowaniu znieczulenia miejscowego chirurg wykonuje niewielkie nacięcie w rogówce. Następnie, przy użyciu specjalistycznego aplikatora, wprowadza złożoną soczewkę do wnętrza oka. Po umieszczeniu w odpowiednim miejscu (komora przednia lub tylna – zależnie od typu implantu) soczewka samoczynnie się rozwija i przyjmuje zaplanowaną pozycję.

W przypadku soczewek tylnokomorowych, implant umieszczany jest za tęczówką i przed naturalną soczewką pacjenta, co zapewnia maksymalne odwzorowanie naturalnego toru optycznego.

Krok 3: Zakończenie i obserwacja

Po zakończeniu procedury oko jest zabezpieczane opatrunkiem. Pacjent pozostaje pod obserwacją przez około 1–2 godziny, po czym może opuścić klinikę. W dniu zabiegu nie jest wskazane prowadzenie pojazdów ani wykonywanie czynności wymagających intensywnego widzenia.

Przez kilka dni należy unikać wysiłku fizycznego, pyłu, dymu oraz kontaktu z wodą w okolicach oczu. Okres rekonwalescencji jest zazwyczaj krótki – wielu pacjentów odzyskuje ostrość widzenia już po kilku godzinach, choć pełna stabilizacja może potrwać do kilku dni.

Wady i zalety soczewek fakijnych na tle innych metod korekcji

Soczewki fakijne stanowią jedną z najbardziej zaawansowanych technologicznie metod korekcji wad wzroku. Porównując je z popularnymi procedurami laserowymi, takimi jak LASIK, LASEK czy PRK, wyróżniają się zarówno unikalnymi atutami, jak i pewnymi ograniczeniami, które należy uwzględnić przy wyborze odpowiedniej terapii.

Zalety soczewek fakijnych

Jedną z najważniejszych przewag tej metody jest możliwość korekcji bardzo wysokich wad refrakcji, przekraczających zakres dostępny dla technik laserowych. Soczewki fakijne nie zmieniają anatomicznej struktury oka – rogówka pozostaje nienaruszona, co czyni zabieg odwracalnym. W przypadku pojawienia się powikłań lub zmiany refrakcji w przyszłości, soczewkę można usunąć lub wymienić.

Implanty ICL oferują też doskonałą jakość widzenia nocnego, minimalizując zjawiska halo i olśnień, które są częste po korekcji laserowej. Soczewki są wykonane z biokompatybilnych materiałów, co przekłada się na wysoką tolerancję i niskie ryzyko reakcji zapalnych. Ponadto rekonwalescencja po zabiegu jest szybka – wielu pacjentów odzyskuje ostrość widzenia już w pierwszej dobie po operacji.

Jest to metoda wykorzystywana przy korygowaniu dużych wad wzroku: krótkowzroczności oraz astygmatyzmu. Podczas zabiegu na naturalną soczewkę oka doszczepiana jest sztuczna soczewka. Jest to metoda alternatywna dla laserowej korekcji wzroku dla pacjentów w przedziale wiekowym od 20 do 50 lat.

To szybka, bezpieczna i odwracalna metoda korekcji wysokich wad wzroku oraz szansa dla pacjentów, którzy nie kwalifikują się do zabiegu laserowej korekcji wzroku. Jednocześnie wyróżnią się szybką rekonwalescencją po zabiegu.

W naszej klinice wszczepiamy w ramach zabiegu wszczepiamy renomowane soczewki EVO ICL Staar.

Zalety soczewek fakijnych:
Ochrona przed promieniowaniem UV.
Brak zespołu “suchego oka”.
Szybka rekonwalescencja
Elastyczność leczenia – zabieg odwracalny
Korekcja obojga oczu jednego dnia

Wady i ograniczenia

Soczewki fakijne są droższe niż laserowa korekcja wzroku, co sprawia, że nie są dostępne dla każdego. Sam zabieg, choć mało inwazyjny, jest nadal operacją wewnątrzgałkową, co wiąże się z potencjalnym ryzykiem: zaćmy, wzrostu ciśnienia śródgałkowego, infekcji czy uszkodzenia śródbłonka rogówki.

Nie każdy pacjent może zostać zakwalifikowany do tej metody – potrzebna jest odpowiednia głębokość komory przedniej i dobra kondycja oka. Dodatkowo, mimo że zabieg jest odwracalny, usunięcie implantu może wiązać się z kolejną operacją i dodatkowymi kosztami.

Podsumowując, soczewki fakijne to rozwiązanie premium – przeznaczone dla pacjentów z wyższymi wymaganiami i specyficznymi ograniczeniami anatomicznymi, którzy oczekują maksymalnej skuteczności i elastyczności w korekcji wzroku.

Potencjalne skutki uboczne i powikłania po zabiegu

Chociaż wszczepienie soczewek fakijnych uznawane jest za jedną z najbezpieczniejszych procedur refrakcyjnych, jak każda interwencja chirurgiczna, niesie ze sobą ryzyko powikłań. Prawidłowa kwalifikacja pacjenta oraz precyzyjne wykonanie zabiegu przez doświadczonego okulistę znacznie minimalizują ryzyko, ale nie eliminują go całkowicie.

Najczęściej obserwowane skutki uboczne:

W pierwszych dniach po zabiegu mogą wystąpić przejściowe objawy, takie jak łzawienie, suchość oka, uczucie ciała obcego, światłowstręt oraz nieznaczne zamglenie widzenia. Są to normalne reakcje oka na ingerencję chirurgiczną i zwykle ustępują w ciągu kilku dni.

Niektórzy pacjenci zgłaszają także efekty halo i olśnień nocnych, zwłaszcza w pierwszych tygodniach po implantacji. W większości przypadków objawy te zmniejszają się z czasem, gdy mózg adaptuje się do zmienionych warunków widzenia.

Poważniejsze powikłania, choć rzadkie, obejmują:

Zaćmę wtórną, czyli zmętnienie naturalnej soczewki oka, szczególnie jeśli implant jest źle dobrany lub dotyka soczewki własnej pacjenta.
Wzrost ciśnienia śródgałkowego, mogący prowadzić do jaskry, zwłaszcza przy niewystarczającym odpływie cieczy wodnistej.
Utrata komórek śródbłonka rogówki, co może skutkować obrzękiem i obniżeniem przejrzystości rogówki.
Zakażenie wewnątrzgałkowe (endoftalmitis), choć skrajnie rzadkie, stanowi poważne zagrożenie wymagające natychmiastowej interwencji.

Dlatego niezwykle istotne jest przestrzeganie zaleceń pozabiegowych, regularne kontrole okulistyczne oraz szybkie zgłaszanie wszelkich niepokojących objawów. Ryzyko powikłań znacząco maleje przy zabiegach wykonywanych w renomowanych klinikach i przy ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem prowadzącym.

FAQ – najczęstsze pytania o soczewki fakijne

Ile kosztuje soczewka fakijna? Cena wszczepienia jednej soczewki fakijnej w Polsce waha się od 9000 do 12 600 zł. Ostateczny koszt zależy od typu implantu, renomy kliniki, zakresu usług dodatkowych i doświadczenia lekarza. Zabieg obuoczny może kosztować od 18 000 do 25 000 zł. W cenę zazwyczaj wliczone są badania kwalifikacyjne, sama procedura, leki oraz wizyty kontrolne.

Jakie są wady soczewek fakijnych? Do głównych wad zalicza się wysoką cenę oraz ryzyko powikłań charakterystycznych dla operacji wewnątrzgałkowych, takich jak zaćma wtórna, wzrost ciśnienia śródgałkowego czy utrata komórek śródbłonka. Dodatkowo nie każdy pacjent kwalifikuje się do zabiegu ze względu na budowę oka.

Czy soczewki fakijne są dostępne na NFZ? Nie, wszczepienie soczewek fakijnych nie jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jest to zabieg prywatny i pacjent pokrywa jego pełny koszt. Niektóre kliniki oferują rozłożenie płatności na raty lub współpracują z firmami finansującymi zabiegi okulistyczne.

Ile L4 po wszczepieniu soczewki fakijnej? Czas zwolnienia lekarskiego (L4) po zabiegu wszczepienia soczewki fakijnej wynosi zwykle od 3 do 7 dni, w zależności od charakteru pracy pacjenta. Osoby wykonujące zawody fizyczne lub wymagające intensywnego widzenia mogą potrzebować dłuższego okresu rekonwalescencji.

Czy soczewki fakijne są bezpieczne? Tak, soczewki fakijne uznawane są za bezpieczne, zwłaszcza gdy są wszczepiane przez doświadczonych chirurgów i u pacjentów właściwie zakwalifikowanych. Zabieg ma wysoki wskaźnik powodzenia, a ryzyko powikłań jest niskie. Właściwa opieka pozabiegowa oraz regularne kontrole minimalizują ewentualne zagrożenia.

Poznaj bliżej to rozwiązanie

Soczewki fakijne to innowacyjne rozwiązanie dla osób, które nie kwalifikują się do laserowej korekcji wzroku lub szukają metody w pełni odwracalnej. To zabieg przeznaczony dla pacjentów w wieku od 20 do 50 lat, zmagających się z krótkowzrocznością oraz astygmatyzmem.