Objawy zaćmy

Zaćma, zwana również kataraktą, często określana jest jako choroba wykradająca wzrok. O ile w zaawansowanym stadium jej objawy są już zupełnie wyraźne, to potrafi ona przez wiele lat ukrywać się i nie dawać jednoznacznych sygnałów. Stopniowo obniża sprawność narządu wzroku, co wielu pacjentów tłumaczy sobie procesem starzenia. Słabnący wzrok wydaje się czymś naturalnym, jednak bardzo często okazuje się być objawem zaćmy. Co zrobić, gdy ta choroba dotknie również nas? Wyjaśniamy.

 

Na czym polega zaćma?

 

 

Zaćma to choroba oczu, która polega na zmętnieniu soczewki oka. Może to prowadzić do utraty ostrości wzroku, a w skrajnych przypadkach do całkowitej utraty wzroku. Zaćma jest często spowodowana przez starzenie się, ale mogą ją też powodować inne czynniki, takie jak cukrzyca, palenie tytoniu, dziedziczność i nadmierne narażenie na promieniowanie UV. Leczenie zaćmy polega zazwyczaj na wymianie zmętniałej soczewki na sztuczną, przez co pacjent odzyskuje ostrość widzenia.

 

Jak rozpoznać objawy zaćmy?

 

Objawy zaćmy mogą różnić się w zależności od stadium choroby, ale niektóre z najczęstszych objawów to:

 

• Postępująca utrata ostrości wzroku – pacjent może mieć trudności z czytaniem, oglądaniem telewizji lub prowadzeniem samochodu
• Zwiększona wrażliwość na światło – pacjent może mieć trudności z patrzeniem w jasne światło lub mieć „iskry” lub „mgłę” przed oczami
• Zmiana percepcji kolorów – kolory mogą wydawać się mniej nasycone lub zniekształcone
• Dwa obrazy z jednego oka – pacjent może widzieć dwa obrazy z jednego oka, co może powodować trudności w orientacji przestrzennej
• Zwiększone powiększenie oczu – pacjent może mieć „starcze oczy”, czyli powiększone gałki oczne

 

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do swojego wzroku lub zauważyłeś jakieś dziwne objawy, skonsultuj się z lekarzem okulistą.

 

Okulista może wykryć zaćmę już podczas rutynowego badania.  Zgłoszenie objawów zaćmy przez pacjenta potwierdza jedynie diagnozę. Pacjenci z zaćmą skarżą się na pogorszenie ostrości wzroku, zamglenie obrazu, pogorszenie kontrastu, wysycenia barw, rozszczepienie światła, a czasami dwojenie. Często proszą o zmianę okularów, ale co jest typowe dla zaćmy żadna zmiana mocy okularów nie jest w stanie poprawić im komfortu widzenia.

 

Pierwsze sygnały bywają niestety bagatelizowane przez pacjentów, ponieważ zaćma przebiega niesymetrycznie, początkowo dotyczy tylko jednego oka, a pacjenci, którzy nie badają okresowo narządu wzroku jeszcze długi czas mogą funkcjonować w nieświadomości używając praktycznie jednego zdrowego oka. Dlatego wskazane jest aby po 50 roku życia zbadać oczy co najmniej raz na dwa lata bez względu na jakość widzenia. Ułatwia to wczesne rozpoznanie choroby i poprawia rokowanie operacyjne. Zaćma to choroba, na którą najlepiej reagować jak najszybciej.

 

Rodzaje zaćmy i ich rozpoznanie

 

 

Bardzo wielu pacjentów myli zaćmę z inną chorobą oczu, czyli jaskrą. W artykule Zaćma a jaskra wyjaśniamy szczegółowo, jakie występują między nimi różnice. Należy jednak zauważyć, że obie te choroby mogą rozwijać się niemal bezobjawowo przez wiele lat i obie w równym stopniu stanowią zagrożenie dla naszego wzroku. Tym co odróżnia jaskrę od zaćmy jest fakt, że występuje ona głównie w obrębie siatkówki oka, co objawia się bólem głowy i oczu. Tymczasem zaćma objawia się pogarszającą ostrością widzenia.

 

Choć katarakta z reguły ma dokładnie te same objawy, to możemy wyróżnić aż trzy jej odmiany, ze względu na umiejscowienie zmian w oku. Są to:

 

• Zaćma korowa, która występuje w obrębie kory soczewki. Najczęściej wiąże się ze słabnącą ostrością widzenia oraz podwojeniem konturów obrazu
• Zaćma jądrowa, która związana jest ze zmętnieniem jądra soczewki. Objawia się krótkowzrocznością refrakcyjną, a pacjenci mają problemy z dostrzeganiem głębi kolorów
• Zaćma podtorebkowa tylna jest bardzo rzadkim rodzajem katarakty. Jednocześnie stanowi największe wyzwanie podczas leczenia. Jak wskazuje jej nazwa, obejmuje swoim zasięgiem tylną torebkę soczewki oka, co z kolei objawia się gwałtownym pogorszeniem wzroku.

 

Objawy zaćmy się nasilają – co robić?

 

Jeśli objawy zaćmy się nasilają, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem okulistą. Lekarz przeprowadzi badanie wzroku i zaleci odpowiednie leczenie. W przypadku zaćmy, leczenie polega zazwyczaj na wymianie zmętniałej soczewki na sztuczną. Jest to zabieg chirurgiczny, który wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Zabieg jest dość szybki i pacjenci zwykle odzyskują ostrość widzenia już po kilku dniach od operacji.

 

Warto pamiętać, że im wcześniej zaćma zostanie wykryta i leczona, tym większe szanse na utrzymanie dobrego widzenia. Dlatego ważne jest regularne badanie wzroku, zwłaszcza u osób starszych i w przypadku rodzinną historią zaćmy.

 

Metody leczenia zaćmy – jakie są dostępne?

 

 

Istnieją dwa główne sposoby leczenia zaćmy: chirurgiczne i niechirurgiczne.

• Chirurgia zaćmy – jest to najczęściej stosowana metoda leczenia zaćmy. Polega na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną soczewką. Istnieją różne rodzaje zabiegów chirurgicznych, takie jak:
• Fakoemulsyfikacja (FACO) – jest to najczęściej stosowany zabieg chirurgiczny, polegający na rozbiciu zmętniałej soczewki za pomocą fal ultradźwiękowych, a następnie usunięciu jej cząstek. Sztuczna soczewka jest następnie wprowadzana do oka.
• Fakoemulsyfikacja z dostępem przez ciało szkliste (FACS) – jest to odmiana fakoemulsyfikacji, w której dostęp do soczewki jest uzyskiwany przez ciało szkliste.
• Fakoemulsyfikacja z dostępem przez ciało szkliste z zastosowaniem urządzenia femtosekundowego (Femto-FACS) – jest to odmiana fakoemulsyfikacji, w której dostęp do soczewki jest uzyskiwany przez ciało szkliste za pomocą lasera femtosekundowego.
• Leczenie niechirurgiczne – jest to rzadziej stosowana metoda leczenia zaćmy, stosowana tylko w przypadku niektórych rodzajów zaćmy. Może obejmować stosowanie specjalnych soczewek kontaktowych lub okularów, które mogą poprawić ostrość widzenia, ale nie usuwają zmętniałej soczewki.

Wybór odpowiedniej metody leczenia zależy od indywidualnego przypadku i powinien być dokonany przez lekarza okulistę.

 

2023-01-26