Czy zaćma jest dziedziczna?

Zaćma to jedna z najczęściej występujących chorób narządu wzroku, która jest wynikiem zaburzenia przemiany materii soczewki. Najczęściej dotyka ona osób starszych, jednak może być też wadą wrodzoną lub powstałą na skutek różnych chorób. A czy zaćma jest dziedziczna? Komu grozi zaćma i czy wpływ na jej rozwój mają czynniki genetyczne?

 

Przyczyny zaćmy – komu grozi zaćma?

 

Jednym z najpopularniejszych rodzajów zaćmy jest zaćma starcza, która dotyka zwykle osoby w wieku około 60 lat. Wraz z upływem czasu soczewka traci swoją przejrzystość, co związane jest z naturalnym procesem starzenia się narządu wzroku. Zaćma jest zmianą patologiczną, która polega na częściowym lub całkowitym zmętnieniu soczewki. Rozwija się powoli, a na początkowym etapie może nie dawać żadnych niepokojących objawów. Choć uważana jest za chorobę dotykającą przede wszystkim osoby starsze, w rzeczywistości mogą zmagać się z nią ludzie młodzi, a nawet dzieci. Zatem komu grozi zaćma? Dlaczego chorujemy na zaćmę?

 

Zaćma może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Może wystąpić na skutek urazu oka czy niektórych chorób ogólnoustrojowych, takich jak na przykład cukrzyca. Palenie papierosów, duża krótkowzroczność, niezdrowa dieta, przyjmowanie niektórych leków czy predyspozycje genetyczne, to czynniki, które także zwiększają ryzyko wystąpienia katarakty. Zaćma wrodzona jest z kolei schorzeniem, które rozwija się u noworodków i małych dzieci, a jego przyczyn możemy upatrywać chociażby w niewłaściwych lekach, które przyjmowane były przez matkę w czasie ciąży, zakażeniu wewnątrzmacicznym czy innych chorobach zakaźnych. W tym miejscu można sobie zadać pytanie: czy zaćma wrodzona jest dziedziczna?

 

Czy zaćma jest dziedziczna?

 

Zaćma jest bez wątpienia jedną z najpowszechniej występujących na świecie chorób oczu. Nic więc dziwnego, że jedno z częściej pojawiających się pytań w kontekście katarakty brzmi: czy zaćma jest dziedziczna? Przyczyny zaćmy wrodzonej mogą wynikać z dziedzicznych zaburzeń genetycznych. Ten rodzaj katarakty rozwija się wewnątrzmacicznie i może ujawnić się nawet w pierwszych miesiącach życia dziecka.

 

Co więcej, prawdopodobieństwo wystąpienia zaćmy wrodzonej u maluszka rośnie także w przypadku schorzeń metabolicznych, z którymi zmagała się kobieta w ciąży czy przebycia zakażeń i infekcji, takich jak różyczka czy toksoplazmoza. Z badań wynika, że dzieci kobiety, która w trakcie ciąży chorowała na cukrzycę, również mogą być obciążone nieco większym ryzykiem wystąpienia tego rodzaju choroby.

 

Co powoduje nieleczona zaćma?

 

Katarakta jest niezwykle podstępną chorobą. W początkowym stadium może nie dawać absolutnie żadnych objawów, a jej pierwsze symptomy często są mylnie utożsamiane z naturalnym procesem starzenia się oka i mniejszą ostrością widzenia. Tymczasem nieleczona zaćma nie tylko wpływa na znacznie niższy komfort życia i utrudnia codzienne funkcjonowanie, ale może doprowadzić także do całkowitej utraty wzroku.

 

Rozwijająca się katarakta sprawia, że ilość światła, która dociera do siatkówki jest coraz mniejsza, w efekcie powodując stopniowe pogorszenie wzroku. Chory może początkowo zaobserwować zamglone widzenie, mniejszą ostrość widzenia czy zaburzenia widzenia barw. Jednak na końcu tej drogi może stać właśnie utrata wzroku.

 

Czy zaćma wrodzona jest dziedziczna i jak ją rozpoznać?

 

Odpowiadając na ogólne pytanie: “czy zaćma jest dziedziczna?”, warto zastanowić się także nad dziedzicznością zaćmy wrodzonej. Jest to rodzaj katarakty, której podłożem mogą być także uwarunkowania genetyczne. Zdiagnozowana może być od razu po narodzinach, ale równie dobrze jej pierwsze objawy mogą pojawić się dopiero w pierwszych latach życia dziecka. To właśnie dlatego tak ważne jest, by kontrolować wzrok malucha pod kątem wystąpienia katarakty.

 

Warto mieć na uwadze, że zaćma wrodzona rozwija się wraz z wiekiem, dlatego baczna obserwacja niepokojących objawów u dziecka i systematyczne badania wzroku, pozwolą na czas podjąć odpowiednie kroki. Wśród objawów, które mogą świadczyć o rozwijającej się zaćmie, możemy wymienić między innymi częste przecierania oczu przez dziecko czy uciskanie oczu piąstkami. Dopiero z czasem możemy zauważyć takie symptomy, jak chociażby zmiana zabarwienia soczewki.

 

Leczenie zaćmy – kiedy konieczna jest operacja?

 

W przypadku zaćmy – czy to wrodzonej czy zaćmy nabytej – jedyną skuteczną metodą jej leczenia jest operacja usunięcia katarakty. Zabieg polega na rozdrobnieniu zmienionej chorobowo soczewki metodą tak zwanej fakoemulsyfikacji, następnie odessanie jej rozdrobnionych kawałków i umieszczenie w jej miejscu nowej soczewki wewnątrzgałkowej. Pomimo wielu mitów, leczenie farmakologiczne nie jest w stanie cofnąć zmian chorobowych. Może ono tylko spowolnić rozwój choroby, ale nie będzie w stanie cofnąć już powstałych zmian na soczewce.

2022-06-02