Zaćma – jakie soczewki wybrać przy operacji?

Sferyczna, asferyczna, jednoogniskowa czy trójogniskowa – to nazwy soczewek, z którymi podczas wizyty w gabinetach okulistycznych  spotykają się pacjenci, chorujący na zaćmę, nazywaną również kataraktą. Jej wyleczenie polega głównie na operacji, której efekty końcowe w dużej mierze zależą od wszczepionej soczewki wewnątrzgałkowej. Jakie soczewki wybrać? Czym najlepiej się sugerować? Która soczewka da gwarancję lepszego widzenia, bez potrzeby noszenia okularów? Na te pytania odpowie nasz specjalista okulistyki Doktor Wojciech Banyś.

Przez ostatnie 10 latach nastąpił ogromny postęp technologiczny w obszarze implantów wewnątrzgałkowy, w tym właśnie soczewek, które są niezbędne do zoperowania oka pokrytego kataraktą. Tego typu operacja zaćmy wiąże się integralnie z koniecznością wszczepienia sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej na miejsce starej, uszkodzonej.

Tłumacząc pacjentom cały proces związany z operacją zawsze dostaje pytanie „Panie Doktorze, ale jaka soczewka będzie dopasowanego do mojego oka i dobra dla mnie?”. To bardzo ważne pytanie, na które każdemu pacjentowi odpowiadam w indywidualny sposób, ponieważ każde oko, każdy przypadek zaćmy jest inny.

 

Soczewki wewnątrzgałkowe – co warto wiedzieć?

Co ważne podkreślenia istnieje szereg soczewek wewnątrzgałkowych. Są to najczęściej implanty akrylowe o różnym stopniu uwodnienia. Nowoczesne technologie sprawiają, że soczewki są już optycznie bardzo zbliżone do tej ludzkiej. To tzw. indeks optyczny, czy też bezaberracyjna optyka pozostaje w takim zakresie, że uzyskuje się transmisję światła do siatkówki porównywalną do przezierności soczewki zdrowej osoby. Ponadto soczewki wewnątrzgałkowe wyposażone są w specjalistyczne filtry np. filtr dla światła niebieskiego, którego celem jest ochrona czułej siatkówki.

Najważniejsze w tym wszystkim jest właśnie  indywidualne podejście do każdego pacjenta zmagającego się z zaćmą oka lub zaćmą oczu. Wybór implantu jest kluczowy, dlatego z pewnością nie można sugerować się soczewkami innych pacjentów, a wspólnie z okulistą wybrać taką, która najbardziej pasuje do pacjenta i jest skrojona na miarę jego potrzeb widzenia oraz oczekiwań zdrowotnych, jak i finansowych. Podam przykład, niektórzy pacjenci są tak mocno przyzwyczajeni do noszenia okularów (głównie to grupa osób o wysokiej krótkowzroczności), że chcą zachować taką korekcję. Inni pacjenci chcą przy okazji operacji zaćmy i wymiany soczewki pozbyć się całkowicie okularów zarówno do dali, jak i do czytania. Z kolei u młodych pacjentów wygląda to tak, że chcą często bez trudu pracować przy komputerze, co oznacza że nie należy ich pozbawiać tzw. widzenia pośredniego.

 

Soczewki wewnątrzgałkowe – jakie soczewki wybrać?

Obecnie na rynku istnieje szereg soczewek wewnątrzgałkowych zarówno podstawowych w 100% refundowanych na NFZ, jak i tych z grupy Premium. Często rekomenduję soczewki dwuogniskowe oraz wieloogniskowe, dlatego że to one optycznie najbardziej zbliżają się do parametrów zdrowej ludzkiej soczewki. Na to składa się ich: asferyczność i wieloogniskowość, często niezależnie od szerokości źrenicznej, a odpowiednio wyprofilowane krawędzie zabezpieczają przed tzw. wtórną zaćmą, której każdy pacjent chce uniknąć. Istnieje kilka rodzajów soczewek, z których funkcjonalnością pacjent powinien się zaznajomić przed operacją zaćmy. Jednak na początku warto rozróżniać soczewki sferyczne oraz asferyczne.

 

Zaćma oka – soczewka sferyczna, czy asferyczna?

Określenie kształtu soczewki pozwala zadecydować o tym jak sprawdzi się ona w ogniskowaniu światła docierającego do oka. Soczewki sferyczne oparte na wycinku kuli, gwarantują najlepszą koncentrację wiązki światła w centrum soczewki. Choć moc optyczna soczewki zachowana jest tu na całej powierzchni, im dalej od środka, tym zachodzi większe ryzyko, że pojawieni się tzw. aberracja sferyczna, czyli zniekształcenie spowodowane zmianą kąta załamywania się światła. Soczewki sferyczne jednoogniskowe białe są jedyną refundowaną soczewką na NFZ, po której zastosowaniu konieczne będzie dobranie właściwych okularów oraz przygotowanie na gorszą jakość widzenia w ciemnościach, czy też wieczorami.

Przeciwieństwem soczewek sferycznych,  są soczewki asferyczne, które powstają w oparciu o kształt elipsoidy, który jest zbliżony do naturalnej soczewki znajdującej się w gałce ocznej człowieka. Budowa soczewki pozwala na ogniskowanie wszystkich promieni światła w tym samym miejscu, niezależnie od części implantu, przez którą dostają się do siatkówki. Ze względu na duże podobieństwo do kształtu naturalnego, soczewki te nie powodują niekorzystnych zniekształceń obrazu. Różnice pomiędzy patrzeniem centralnie na wprost, a kątem oka nie są tu prawie zauważalne.

Co ważne osoby po operacji zaćmy, u których zastosowano soczewki asferyczne widzą wyraźniej i  zdecydowanie bardziej komfortowo.  Soczewki asferyczne są szczególnie korzystne u osób, które często poruszają się nocą czy kierują pojazdami i mogłyby w przeciwnym wypadku zostać oślepione przez światła nadjeżdżających samochodów.

Zarówno soczewki sferyczne, jak i soczewki asferyczne mogą być zastosowane nie tylko w operacjach zaćmy. Wykorzystuje się je również przy przygotowywaniu soczewek kontaktowych. Jednak to właśnie soczewki asferyczne są preferowane przez środowisko medyczne. Uważa się je za wybór zdecydowanie korzystniejszy dla pacjenta. To ze względu na ich zbliżoną do naturalnej budowę oraz efekty widzenia, jakie oferują po operacji. Warto podkreślić, że możliwości wyboru soczewek jest zdecydowanie więcej.

 

Zaćma oka – rodzaje soczewek asferycznych

Rekomendowane przez lekarzy soczewki asferyczne również mają swój podział. Dzięki niemu pacjent może mieć jeszcze dokładniej dobraną soczewkę do swoich potrzeb. Klinika Europejskiej Grupy Medycznej Provisus pracuje na soczewkach najwyższej jakości, czyli jednoogniskowych lub wieloogniskowych wiodących producentów Alcon oraz Carl Zeiss. Każda z tego typu soczewek posiada tzw. inny kolor, który przekłada się na jakość widzenia. Soczewki białe, które są znacznie tańsze od pozostałych, które będę wymieniał, nie gwarantują ochrony dla oka.

Tylko soczewki żółte, które nie są dostępne na NFZ, zostały wyposażone w specjalne filtry UV oraz filtry światła niebieskiego. Zabezpieczają oko przed szkodliwym działaniem intensywnego światła. Warto również podkreślić, że jednoogniskowe  soczewki nie naśladują naturalnej zdolności akomodacji oka. Oferują pełną ostrość jedynie w jednej odległości, podczas gdy soczewki wieloogniskowe pozwalają widzieć dobrze zarówno z bliska, jak i z daleka.

Wyróżniamy następujące rodzaje soczewek asferycznych:

Zaćma oka – Soczewka jednoogniskowa asferyczna biała dzięki niwelowaniu nadmiernego załamywania się światła w obwodzie soczewki sprawia, że widzimy wyraźnie w całym polu widzenia. Dodatkowo zyskujemy komfort patrzenia w nocy, we mgle oraz przy intensywnym oświetleniu. Soczewka tego typu posiada filtr UV. W klinice Europejskiej Grupy Medycznej Provisus to soczewka Carl Zeiss ® Aspina 404.

Zaćma oka – Soczewka jednoogniskowa asferyczna żółta posiada wszystkie właściwości soczewki asferycznej białej. Dodatkowo dzięki filtrowi światła niebieskiego chroni siatkówkę przed zwyrodnieniem plamki żółtej (AMD). Poprawia ona również kontrast widzenia, szczególnie po zmierzchu. W klinice Europejskiej Grupy Medycznej Provisus to soczewka Baush&Lemb ® EyeCee ONE® oraz Alcon® Acrysof IQ SN60WF.

Zaćma oka – Soczewka jednoogniskowa asferyczna toryczna żółta jest przeznaczona dla osób z zaćmą, u których występuje jednocześnie astygamtyzm. Dzięki tej soczewce może zostać zniwelowany. Ponad to posiada ona wszystkie cechy soczewki asferycznej żółtej. NFZ refunduje tego typu zabieg, ale tylko powyżej 2 dioptrii astygmatyzmu. Z mojego doświadczenia wynika że nawet neutralizacja 0.75 dioptrii astygmatyzmu przynosi znaczną poprawę widzenia. I to bez konieczności zakupu okularów cylindrycznych po zabiegu. W klinice Europejskiej Grupy Medycznej Provisus to Alcon®  Acrysof IQ TORIC.

Zaćma oka – Soczewka trójogniskowa asferyczna pozwala przywrócić naturalną ostrość widzenia na każdą odległość. Daje nam ona możliwość całkowitego pozbycia się okularów. To najbardziej zaawansowane soczewki w chirurgicznym leczeniu zaćmy. W klinice Europejskiej Grupy Medycznej to Alcon®  Acrysof IQ Panoptix / Carl Zeiss® Tri Lisa 839MP.

Zaćma – jakie soczewki wybrać? Podsumowanie

Jako lekarz, specjalista w chirurgii okulistycznej rekomenduję, aby regularnie dbać o swoje oczy. Jeśli będziemy mieli ich zdrowie pod kontrolą to nic nas, ani lekarza nie zaskoczy. Wówczas operacja zaćmy będzie przebiegać bez komplikacji i o tym, jakie soczewki wybrać, będzie nam łatwiej zdecydować. W naszej klinice Europejskiej Grupy Medycznej Provisus dobieramy soczewki w dniu, w którym pacjent przyjeżdża do nas na kwalifikację. Chyba, że pacjentowi zależy na soczewce trójogniskowej asferycznej. Wówczas kwalifikacja jest konieczna w Polsce. Na miejscu w klinice dysponujemy wszystkimi rodzajami soczewek.

 

Dowiedz się więcej o operacji zaćmy:

 

Zaostrzenie kryteriów kwalifikacji do operacji zaćmy
Jednodniowe zabiegi usuwania zaćmy
Mechanizm powstawania zaćmy
Rekonwalescencja po operacji zaćmy
Pozbądź się zaćmy
Przeciwwskazania do operacji zaćmy
Operacja zaćmy z soczewkami edof
Ile kosztuje operacja zaćmy
Operacja zaćmy w 2 tygodnie
Zaćma jakie soczewki wybrać
Okulary po operacji zaćmy
Jakie ubranie do operacji zaćmy
Operacja zaćmy w Czechach
Zalecenia po operacji zaćmy
Powikłania po operacji zaćmy
Zaćma leczenie ziołami
Operacja zaćmy na NFZ gdzie najszybciej

2021-04-26 Dr Wojciech Banyś